| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Selektywna poprawa określonych zdolności poprzez trening psychedeliczny"Środki psychedeliczne w kreatywnym rozwiązywaniu problemów: Badanie pilotażowe"(Selective Enhancement of Specific Capacities Through Psychedelic Training)byBernard Aaronson i Humphrey Osmondredakcja Doubleday & Company, 1970. Z PSYCHEDELICS, Zastosowanie i Implikacje Leków Halucynogennych © Aaronson & Osmond, Harman & Fadimanoriginal report: http://www.druglibrary.org/schaffer/lsd/harman.htm [ tłumaczenie: cjuchu ]
Spis Tresci: (Artykuł ten omawia pracę badawczą, która została przerwana na początku 1966, gdy Federalny Urząd Żywności i Leków (FDA), jako strategię w walce z problemem zakazanego stosowania ogłosił zawieszenie badań nad normalnymi ludźmi. Z uwagi na wstępny charakter pracy, w zwykłych okolicznościach nie byłaby przekazana do publikacji. Jednakże, z uwagi na znaczenie hipotez, i z uwagi na ich spójność z doświadczeniem zdobytym w poprzednim badaniu czterystu badanych, którzy otrzymali psychedeliki w kontekście terapeutycznym, a także z uwagi na nadzieję, że gdy wznowienie badań psychedelicznych znów będzie możliwe, niemedyczne zastosowanie zdobędzie zaległe zainteresowanie, podjęto decyzję opublikowania tych wyników w ich obecnej, nieukończonej postaci.) Wśród wielu kontrowersji nad miejscem związków psychedelicznych we współczesnej kulturze, po cichu weszliśmy w trzecią fazę badań nad wykorzystaniem tych środków przez ludzi. Pierwsza faza, określana zazwyczaj w literaturze przy pomocy przymiotnika "psychozomimetyk", charakteryzowała się przewagą modeli strukturyzowanych a priori. Poważnie lekceważąc skutki, jakie te uprzedzenia mogą mieć na treść i następstwa subiektywnego doznania, badacze różnie informowali, że psychedeliki naśladowały choroby psychiczne (gdy podawane były w otoczeniu, które to wywoływało), iluminowały teorię freudowską (gdy podawane były przez kompetentnego freudystę), wywoływały jungowskie archetypy (gdy podawane były przez wrażliwego jungistę), uzasadniały założenia terapii behawioralnej (zwiększając sugestywność i modyfikowalność), oraz demonstrowały trafność podejścia egzystencjalnego. Druga faza, przyjąwszy neologizm Osmond'a "psychedelik", charakteryzowała się naciskiem na zezwolenie by sesja lekowa przebiegała swym naturalnym torem, próbując zminimalizować wpływ koncepcji i interpretacji terapeuty lub obserwatora. Starano się zapewnić takie oczekiwania, stosunki i otoczenie, by doznanie było jak najspokojniejsze. Opinie odnośnie tego co stanowi optymalne nastawienie i otoczenie różniły się, i różnili się także badani i badacze. W konsekwencji, sprawozdawane efekty wahają się od ekstazy do psychozy, od wspólnoty do wyizolowania, od niezwykle zwiększonych możliwości psychicznych i percepcyjnych do niezwykle osłabionych możliwości. Z pracy tej wyłoniła się różnorodność zastosowań psychoterapeutycznych, dobrze podsumowana przez Hoffer'a (1965), jak również powszechne, głównie niedozwolone zastosowanie w celach zmysłowych, filozoficznych, oraz transcendentalnych. Wywodząc się z tego bezpośredniego eksperymentowania i badań klinicznych, w dużej mierze w wyniku sugestywnych spontanicznych zdarzeń, stopniowo wyłoniła się możliwość, że określone rodzaje wydajności mogą być wybiórczo wzmacniane przez celowe kształtowanie podań środka psychedelicznego. W ten sposób rozpoczęła się trzecia faza badań psychedelicznych. Podczas gdy w pierwszej fazie, doznania były na ogół kontrolowane i ograniczane - nie ważne czy nieumyślnie - uprzedzeniami badacza i badanego, a w drugiej fazie były na ogół bardziej niekontrolowane i różnorodne pod względem zakresu, obecnie nacisk położono na rozmyślne wybranie określonych aspektów doznania psychedelicznego i określonych parametrów funkcjonowania. Ponieważ eksperymenty nad poprawą określonej wydajności poprzez ukierunkowane zastosowanie psychedelików przeprowadzano w różnych krajach świata, po obu stronach Żelaznej Kurtyny, i ponieważ dodatkowo, niektóre, przynajmniej, z nieoficjalnych badań były wbrew obowiązującym prawom, regulującym zastosowanie środków psychedelicznych, publicznie dostępna informacja o wynikach jest skąpa i rozproszona. W dalszej części tego rozdziału omówimy jedno badanie pilotażowe, w którym konkretnym rodzajem wydajności wziętym pod uwagę była kreatywna umiejętność rozwiązywania problemów. Konsekwencje tej pracy są, jak sądzimy, znacznie szersze niż to konkretne zastosowanie. Faktycznie, podstawowym założeniem leżącym u podstaw ustanowienia projektu, i nie zanegowanym przez jakiekolwiek nasze obserwacje podczas przebiegu badania, jest to, że przy odpowiednich warunkach, środki psychedeliczne mogą być wykorzystane do poprawy jakiegokolwiek aspektu zdolności psychicznej, w sensie uczynienia jej funkcjonalnie efektywniejszą. Chociaż badanie to było ograniczone do aktywności intelektualnej i artystycznej, sądzimy, że założenie to jest prawdziwe dla każdego innego procesu myślowego, percepcyjnego lub emocjonalnego. Środek psychedeliczny działa jako ułatwiacz, uzupełnienie do ułatwianej sytuacji, ani dobry ani zły, ani skuteczny ani słaby, ani bezpieczny ani niebezpieczny. Uzasadnienie badania kreatywnego rozwiązywania problemówRaporty w literaturze o środkach psychedelicznych mówiące o ich wpływie na wydajność są nieprzekonujące lub sprzeczne. Zmiany w poziomach wydajności były intensywnie badane, zarówno podczas jak i po sesji lekowej. Przekonano się, że instrumentalne uczenie się było podczas doznania lekowego, w pewnych badaniach osłabione, w innych wzmocnione. Podobnie, odnotowano sprzeczne wyniki dla postrzegania koloru, przypominania i rozpoznawania, umiejętności rozeznania, koncentracji, myślenia symbolicznego, oraz percepcyjnej dokładności (Mogar, 1965a). W niektórych badaniach, w których odnotowano upośledzenie, lek stosowany był jako stresor z zamiarem stymulowania psychotycznego upośledzenia wydajności. Praktycznie wszystkie oficjalne badania, w których stwierdzano poprawioną wydajność po doznaniu lekowym były w kontekście klinicznym. Poprawa wydajności podczas doznania lekowego była odnotowywana sporadycznie zarówno w badaniach klinicznych jak i eksperymentalnych, lecz w ogólności nie wtedy gdy dominowała orientacja psychozomimetyczna. Nasze doświadczenie w badaniach klinicznych (Mogar i Savage, 1964; Fadiman 1965; Savage et al., 1966) było obszernie przekonujące w odniesieniu do możliwości długoterminowej poprawy wydajności przy zastosowanie środków psychedelicznych w otoczeniu klinicznym. Mamy również dużo dowodów odnoszących się do subtelności i powszechności wpływu nastawienia i otoczenia. Ponadto, chociaż nie były poszukiwane celowo, wystąpiły liczne spontaniczne epizody tego, co okazało się być tymczasowo poprawioną wydajnością podczas samego doznania psychedelicznego. Obserwacje te doprowadziły nas do zgłoszenia następujących propozycji: 1. Każda ludzka funkcja, powszechnie wywoływana, może być wykonywana efektywniej. Jest to równoznaczne z uznaniem, że nie funkcjonujemy z pełną wydajnością. 2. Psychedeliki zdają się czasowo hamować cenzorów, ograniczających zazwyczaj treści psychiczne docierające do przytomnej świadomości. Osoba może, na przykład, odkryć swą ukrytą zdolność do tworzenia kolorowych obrazów, do halucynowania, do przypomnienia zapomnianych doświadczeń z wczesnego dzieciństwa, do tworzenia sensownych symbolicznych prezentacji, etc. Poprzez nakierowanie osoby na oczekiwanie poprawy innych typów wydajności - kreatywnego rozwiązywania problemów, uczenia się manualnych lub werbalnych umiejętności, manipulowania symbolami logicznymi lub matematycznymi, postrzegania zmysłowego lub pozazmysłowego, pamięci i przypominania - oraz poprzez zapewnienie sprzyjającego przygotowania i warunków środowiskowych, możliwym może być poprawienie poziomu funkcjonowania w jakimkolwiek pożądanym zakresie. 3. Do ustalenia czy faktycznie wystąpiła poprawa (czy upośledzenie) wydajności nadają się zarówno obiektywne jak i subiektywne wskaźniki wydajności psychicznej. Jak ukazuje Tabela 1, powszechnie obserwowane cechy charakterystyczne doznania psychedelicznego zdają się działać zarówno na korzyść jak i niekorzyść hipotezy, że sesja lekowa może być zastosowana do poprawy wydajności. W badaniu tym staraliśmy się zapewnić otoczenie, które maksymalizowałoby cechy, skłaniające się ku poprawie funkcjonowania, minimalizując te, które mogą utrudnić efektywne funkcjonowanie.
Z kilku powodów zdecydowaliśmy się skupić nasze wysiłki na kreatywnym rozwiązywaniu problemów. Jednym z nich była ich oczywista użyteczność, ważny czynnik w tym momencie ze względu na zwiększający się nacisk dla zaostrzenia rozporządzeń odnośnie psychedelików przez tych, którzy wątpili, że w ogóle były do czegoś przydatne. Kolejnym czynnikiem było to, że wiele z zaobserwowanych spontanicznych zdarzeń było tego rodzaju. Ostatecznie, ze względu na niedawną, szeroko zakrojoną aktywność badawczą na polu kreatywności, mieliśmy dostęp do wielu istotnych pomiarów obiektywnych. Zainteresowanie skoncentrowało się na trzech kwestiach: 1. Czy doznanie psychedeliczne poprawia zdolność kreatywnego rozwiązywania problemów, a jeśli tak, jakie są dowody poprawy?
ProceduraBadanymi w tych eksperymentach było dwudziestu siedmiu mężczyzn zatrudnionych w różnych wolnych zawodach (szesnastu inżynierów, jeden inżynier fizyk, dwóch matematyków, dwóch architektów, jeden psycholog, jeden projektant mebli, jeden artysta komercyjny, jeden menedżer sprzedaży, oraz jeden osobisty menedżer). Dziewiętnastu badanych nie miało wcześniej doświadczenia z psychedelikami. Określono następujące kryteria wyboru:
Każda grupa czterech badanych spotkała się nawzajem podczas sesji wieczornej kilka dni przed dniem eksperymentu. (W jednej z grup, jeden badany musiał zostać wyeliminowany, więc pozostało tylko trzech.) Została szczegółowo wyjaśniona proponowana sekwencja wydarzeń podczas sesji eksperymentalnej. To początkowe spotkanie pełniło również funkcję rozwiania obaw i nawiązania dobrych stosunków i zaufania wśród członków i personelu. Badanym powiedziano, że doświadczą niewielkich lub braku trudności z rozproszeniami na przykład wizji, osobistych stanów emocjonalnych, i tak dalej. Instrukcje podkreślały, że doznanie może być ukierunkowane zgodnie z oczekiwaniami. Poczyniono bezpośrednie sugestie, by ośmielić elastyczność mentalną podczas sesji. Fragment z tych instrukcji zacytowano poniżej: Niektóre sugestie dotyczące podejścia:
Przekonasz się, że można przeanalizować dużą ilość możliwych rozwiązań, idei, danych z pamięci, etc., o wiele szybciej niż normalnie. "Właściwe" rozwiązanie często pojawi się wraz ze swego rodzaju intuicyjnym "wiedzeniem", że jest to poszukiwana odpowiedź. Przekonasz się również, że możesz utrzymać w świadomości wiele pomysłów lub zbiorów danych przetwarzanych jednocześnie, do niesamowitego stopnia.
Przede wszystkim, nie bój się ambitności z jaką zadajesz pytania. Jeśli chcesz zobaczyć kompletne rozwiązanie na trójwymiarowym obrazie, lub przenieść się do przodu w czasie, lub zobaczyć jakieś mikroskopijne procesy fizyczne, lub zobaczyć coś niewidzialnego dla twych fizycznych oczu, lub ponownie doświadczyć jakiegoś wydarzenia z przeszłości, pytaj wszelkimi sposobami. Nie pozwól by twoje pytania były ograniczone twym poglądem na to, co może, a co nie może się zdarzyć. W tym czasie podano w przybliżeniu jednogodzinne testy z kartką i ołówkiem. Badanym powiedziano, że podobną baterię otrzymają podczas sesji eksperymentalnej. By upewnić się, że problemy do przepracowania były właściwe dla tego celu, każdego uczestnika poproszono by zaprezentował pokrótce swój wybór. Pod koniec sesji przygotowującej, uczestnicy byli na ogół niecierpliwi i swobodni. Przedstawiono im wyraźny obraz tego, czego oczekiwać, jak również informację jak radzić sobie z jakimikolwiek trudnościami, które mogą się nadarzyć. Dzień sesji spędzono następująco:
Potem uczestnicy zostali odwiezieni do domu. Wręczono im środek uspokajający, który mogli przyjąć gdyby doświadczyli jakichkolwiek trudności przy zasypianiu. Jednak w wielu przypadkach, woleli pozostać na nogach aż było dobrze po północy, kontynuując pracę nad spostrzeżeniami i rozwiązaniami odkrytymi wcześniej tego dnia. Każdy badany w ciągu tygodnia po sesji eksperymentalnej spisał relację subiektywną ze swego doznania. Około sześć tygodni po sesji, badanym podano kwestionariusze związane z (1) wpływem sesji na posesyjne zdolności twórcze oraz (2) słusznością i akceptacją rozwiązań stworzonych podczas sesji. Dane te były dodatkiem do danych psychometrycznych porównujących wyniki z dwóch okresów testowych. Raporty subiektywneLiteratura o twórczości obejmuje analityczny opis składników doświadczenia twórczego, cech osobowych osób kreatywnych, oraz cech twórczych rozwiązań. Z raportów uczestników, można było wydobyć jedenaście strategii poprawionego funkcjonowania podczas sesji. Związek tych strategii z poprawieniem funkcjonowania powinien być oczywisty. Czytelnicy zainteresowani związkiem tych aspektów z aktualnym badaniem i teorią kreatywności mogą odwołać się do szczegółowego omówienia technicznego w Harman, McKim et al. (1966). Czynniki wypisano poniżej z typowymi dla nich cytatami ze sprawozdań badanych. 1. Niskie Zahamowanie i niepokój:
2. Zdolność do restrukturyzacji problemu w szerszym kontekście:
3. Poprawiona biegłość i elastyczność myśli:
4. Zwiększona wydajność wyobraźni wzrokowej i fantazji:
5. Zwiększona zdolność koncentracji:
6. Zwiększone zrozumienie dla przedmiotów i procesów zewnętrznych:
7. Zwiększone zrozumienie dla ludzi:
8. Większa dostępność do danych podświadomych:
9. Skojarzenie odmiennych idei:
10. Zwiększona motywacja do uzyskania zamknięcia:
11. Wizualizowanie kompletnego rozwiązania:
Wyniki: Oceny subiektywneJak wspomniano powyżej, kilka tygodni po sesji eksperymentalnej wszystkich uczestników poproszono o wypełnienie krótkich kwestionariuszy. Ocenili w nich swe doznanie pod względem dziewięciu cech charakterystycznych związanych z poprawionym funkcjonowaniem. Pozycje zostały ocenione na pięciopunktowej skali od WYRAŹNA POPRAWA (+2) poprzez BRAK ZMIANY (0) do WYRAŹNE OSŁABIENIE (-2). Średnie oceny są zestawione w Tabeli 2. Dane te zdają się również potwierdzać hipotezę poprawy zarówno werbalnych jak i niewerbalnych umiejętności.
Wyniki: Dane psychometryczneWyniki metody powtórnego pomiaru (test-retest) niektórych zastosowanych miar ukazały zasadnicze zmiany od warunków normalnych do sesji psychedelicznej. Najbardziej widoczne były poprawione zdolności w rozpoznawaniu wzorów, w minimalizowaniu i odizolowywaniu zakłóceń wzrokowych, oraz w podtrzymywaniu pamięci wzrokowej pomimo dezorientujących zmian formy i koloru. Konkretne zastosowane testy obejmowały Kreatywność Purdue (Purdue Creativity), Wizualizację Przedmiotu Millera (Miller Object Visualization), oraz Ukryte Figury Witkina (Witkin Embedded Figures). Ten ostatni test został opisany jako będący stabilnym przy różnych interwencjach eksperymentalnych obejmujących stres, trening, izolację zmysłową, hipnozę, oraz wpływ różnorodnych dragów (Witkin et al., 1962). Poprawa dla tych dwudziestu siedmiu badanych była spójna (p<0,01), a w niektórych przypadkach polepszenie wynosiło aż 200 procent. (Po pełniejszy opis oceny psychometrycznej, patrz Harman et al., 1966.) Wyniki długoterminowePraktyczną wartością otrzymanych rozwiązań jest sprawdzenie subiektywnych sprawozdań, które można przypisać czasowej euforii, na tle osiągnięć. Charakter tych rozwiązań jest zróżnicowany; obejmują one: (1) nowy sposób podejścia do projektu mikrotomu wibracyjnego, (2) projekt budynku handlowego, zaakceptowany przez klienta, (3) eksperymenty z sondą kosmiczną opracowaną do pomiaru właściwości słonecznych, (4) projekt urządzenia sterującego wiązką liniowego akceleratora elektronów, (5) inżynieryjne ulepszenie rejestratora z taśmą magnetyczną, (6) projekt krzesła, zaakceptowanego i wymodelowanego przez producenta, (7) projekt papieru firmowego, zatwierdzonego przez klienta, (8) twierdzenie matematyczne dotyczące obwodów z bramką NOR, (9) ukończenie projektu linii mebli, (10) nowy model pojęciowy fotonu, który był przydatny, oraz (11) projekt prywatnego mieszkania, zatwierdzony przez klienta. Tabela 3 przedstawia wstępne wyniki próby zastosowania rozwiązań stworzonych przez badanych na sesjach eksperymentalnych w warunkach przemysłowych i akademickich. (Dane te zostały otrzymane z kwestionariusza i wywiadu uzupełniającego sześć do ośmiu tygodni po sesji.) Cytat dotyczący raportu uzupełniającego spisanego kilka miesięcy po sesji jest typowy dla względnej przydatności i słuszności rozwiązań z dnia sesyjnego: "Na polu analizy lokalizacji źródła jonosferycznego i nachylenia warstwy, w tygodniach po sesji, byłem w stanie rozbudować pomysły powstałe w zakresie opracowania obliczeń zaproponowanych systemów, i uczynić je bardziej precyzyjnymi. Poszczególne kroki zrobione na sesji były poprawne i można było od nich rozpocząć... idee wzięte pod uwagę i rozwinięte na sesji wydają się ważnymi krokami, a okres sesji pojedynczym, najbardziej produktywnym okresem pracy nad tym problemem, jaki miałem w ciągu kilku miesięcy bądź to poprzedzających sesję, bądź po niej."
Wielu badanych w wywiadzie uzupełniającym sprawozdało zmiany w sposobach funkcjonowania, które były zgodne z poprawą sprawozdaną dla samej sesji (np. utrzymująca się zdolność wizualizacji). Tabela 4 zestawia wynik kwestionariusza dotyczącego zmian w efektywności pracy.
Wyniki podane w Tabeli 4 wskazują, że kilka miesięcy po sesji eksperymentalnej średnio połowa sprawozdających badanych wciąż dostrzegała pewną zmianę w poziomie wydajności. Wyniki te są szczególnie interesujące ze względu na stosunkowo niską dawkę i fakt, że nigdy nie sugerowano, by oczekiwać trwałych zmian tej natury. Ani umyślne oczekiwanie zwiększonego poziomu wydajności, ani pobudzanie do wysokiego poziomu motywacji, ani stosowanie zacisznej i niekrytycznej atmosfery nie przywodziły bezpośrednio długoterminowych zmian osobowości lub trwałych korzyści terapeutycznych. Jednak wydaje się, że pewna ilość tych zmian miała miejsce. Jedna z konsekwencji jest wyraźna: Mamy do czynienia z materiałami i sytuacjami doświadczalnymi, które mają skutki długoterminowe; traktowanie tego rodzaju badań jakby były odizolowane od struktury życia badanych byłoby lekkomyślne i nieodpowiedzialne. Komentarze i przypuszczeniaPierwotnie to pilotażowe badanie mieliśmy wykonać z kontrolowanym eksperymentem stosującym model podwójnie ślepej próby, w którym ułamek badanych otrzymałby aktywne placebo. Odpowiedziałoby to na pytanie, czy sama sugestia mogłaby być przyczyną poprawy wydajności. Ze względu na przerwanie programu badań przez decyzję rządu, rozszerzenie to nigdy nie zostało przeprowadzone. Potrzeba kontrolowanego badania testującego hipotezę na tym kłopotliwym obszarze chemicznego wspomagania psychicznego funkcjonowania stała się powszechnym apelem, i słusznie. Lecz tak samo potrzebującym wsparcia jest wstępny rodzaj badań, skierowany na wymyślenie modeli pojęciowych i budowę hipotezy. Ze względu na kontrowersję wokół stosowania środków psychedelicznych, ten drugi rodzaj badań jest jeszcze częściej lekceważony. W opisanym badaniu wykorzystaliśmy badanych naiwnych. Istnieją wyraźne metodologiczne zalety przy korzystaniu z niewprawnych badanych. Jednakże, gdy główne pytanie nie dotyczy skutków farmakologicznych, lecz raczej stopnia, do jakiego można ułatwić pewne procesy, im więcej doświadczenia mogą zdobyć badani tym więcej możemy się dowiedzieć o procesie. W ten sposób pragniemy nakłonić do dalszych badań wykorzystujących cykle sesji dla każdego badanego. Podobny komentarz odnosi się do wyboru badanych. Wspomniane już badania kliniczne ukazujące, że badani, którzy są bardziej stabilni i produktywni przed 4 zazwyczaj "osiągają znaczne korzyści z doznania psychedelicznego zgodnie z wytycznymi samorealizacji, bogatszego doświadczenia kreatywnego, oraz poprawy specjalnych umiejętności i predyspozycji" (Savage et al., 1966). Badani do tego badania pilotażowego zostali celowo wybrani spośród osób posiadających reputacje jednostek twórczych. Ogólnie rzecz biorąc, oczekiwaliśmy raczej, by wyniki z tego rodzaju badań były bardziej owocne z utalentowanymi badanymi niż "jedynie normalnymi". W przeciwieństwie do sprawozdań innych badaczy, doświadczyliśmy trochę trudności przy nakłonieniu badanych do pracy nad testami psychologicznymi. Wiele badań świadczy o tymczasowo osłabiającym wpływie psychedelików na wyższe procesy korowe. Wydaje się nam, że zmienne, które wpływają na wyniki tego rodzaju testów obejmują postawę i motywację jak również zdolność. Odkryliśmy, że omówienie tego problemu z badanymi na spotkaniach przygotowawczych wyeliminowało jakąkolwiek tendencję na sesji eksperymentalnej do zlekceważenia testów jako bezsensownych lub sprzeciwienia się im jako denerwującym. W skrócie, na testach, jak również przy rozwiązywaniu problemu, poprzez wprowadzenie oczekiwania poprawy wydajności, otrzymaliśmy chyba wyniki, które to potwierdzają. Zakładając, że wnioski te zostaną ostatecznie potwierdzone przez badania dodatkowe, znajdą najbardziej oczywiste zastosowanie w rozwiązywaniu problemów w przemyśle, praktyce zawodowej i badaniach. Procedura ta mogłaby odgrywać tu rolę podobną do roli konsultantów, burzy mózgów, synektyk, i innych prób zwiększenia i "rozklejenia" daremnych wysiłków rozwiązującego problem. Cytat od jednego z naszych badanych ilustruje możliwości: "Zdecydowałem odrzucić mój stary tok myślenia i spróbować na nowo. 'Tajemniczość' tego łatwego odrzucenia i zapomnienia nie uderzyła mnie aż do popołudnia, ponieważ wiele razy przed tą sesją oddawałem się takiemu tokowi rozumowania i udawało mi się doprowadzać całość do szczelnego impasu, i nie byłem w stanie przełamać, tym bardziej odrzucić, tego impasu." Wierzymy, że w dłuższej perspektywie, o wiele ważniejszym zastosowaniem, jest wykorzystanie środków psychedelicznych jako pomocy w szkoleniach, tak by stopniowo podnosić poziom wydajności już skutecznego personelu. Wymagałoby to ustanowienia przyjętych procedur szkoleniowych i przepisów w zakresie certyfikacji dla osób uprawnionych do ich wykorzystywania. Może się to wydawać utopijną projekcją w naszym obecnym stanie, lecz żyjemy w czasach szybkich zmian, i wchodzi to przypuszczalnie w rachubę w ciągu dekady. Wśród konsekwencji tej linii poszukiwań, najważniejszymi ze wszystkich, w naszej ocenie, jest zdobycie nowej wiedzy o tajemniczych, wyższych procesach ludzkiego umysłu, sformułowanie nowych i bardziej wydajnych pytań badawczych, i ewentualny wpływ na wizerunek człowieka - tego czym może być, i tego czym jest, z bezkresnych możliwości, z których ponoć jedynie zaczął korzystać. [ tłumaczenie: cjuchu ] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Odsłon od 07.09.2012
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||