mgr Michael Lerner, (Wyróżnienia), i dr Michael Lyvers.
Department of Psychology
Bond University
Gold Coast, Queensland 4229 Australia

Adres do korespondencji:
Associate Professor Michael Lyvers
Telefon (61) (75) 595 2565
Fax (61) (75) 595 2672
e-mail: mlyvers [@t] staff.bond.edu.au
e-mail: michael_lerner [@t] bond.edu.au
e-mail: mike_lyvers [@t] bond.edu.au

Spis Tresci:
Skrót
Metoda
 Badani
 Materiały
 Procedura
Wyniki
 Przekonania mistyczne
 Wartości życiowe
 Empatia
 Umiejętność radzenia sobie
Omówienie
Odnośniki

Skrót

Psychedeliki, takie jak LSD i psilocybina są często uważane za zdolne do wywołania doświadczeń zmieniających życie, opisywanych jako mityczne lub transcendentalne, zwłaszcza jeśli przyjmowane są wysokie dawki. Niniejsze studium przebadało możliwe efekty trwałe takich doświadczeń, przy pomocy kwestionariuszowych pomiarów wartości, przekonań i empatii emocjonalnej, porównując użytkowników psychedelików (n=88), użytkowników nielegalnych dragów niepsychedelicznych (np. marihuana, amfetaminy) (n=29) i stosujących dragi niebezprawne ludzi pijących towarzysko (n=66). Próbki uzyskano z Izraela (n=110) i Australii (n=73) w międzykulturowym porównaniu, by zobaczyć, czy wartości związane ze stosowaniem psychedelików wykraczają poza kulturę pochodzenia. Użytkownicy psychedelików punktowali znacznie wyżej niż inne grupy przy przekonaniach mistycznych (np. jedności z Bogiem i wszechświatem), przy wartościach życiowych, duchowości i przy trosce o innych, a niżej przy wartości dobrobytu finansowego, niezależnie od kultury pochodzenia. Użytkownicy nielegalnych dragów niepsychedelicznych punktowali znacznie niżej przy pomiarze umiejętności radzenia sobie niż zarówno użytkownicy psychedelików i użytkownicy dragów niebezprawnych. Obie grupy użytkowników dragów nielegalnych punktowały znacznie wyżej przy empatii niż użytkownicy dragów niebezprawnych. Wyniki zostały omówione w kontekście wcześniejszych wniosków z Pahnke (1966) i Doblin (1991), w kontekście przekształcającego efektu doświadczeń psychedelicznych, choć istnieje prawdopodobieństwo, że wnioski te odzwierciedlają raczej przedlekowe cechy tych, którzy zdecydowali się wziąć psychedeliki niż efekty samych dragów.

Uważa się, że leki psychedeliczne posiadają potencjał do wywoływania dogłębnie duchowych lub mistycznych doświadczeń (np. Bakalar, 1985; Hasler et al., 2004; Hofmann, 1983; Horgan, 2003; Huxley, 1956; Maslow, 1964; Leary, 1965; Pahnke, 1966; Shanon, 2003; Strassman, 2001; Watts, 1965). Przypuszczalnie z powodu tych efektów, psychedeliki roślinne, takie jak grzyby psilocybe, pejotl, oraz ayahuasca były kluczowe w tradycyjnych ceremoniach duchowych i uzdrawiających niektórych kultur autochtonicznych Ameryk. Nawet dziś, Rodzimy Kościół Amerykański (Native American Church) dopuszczony jest do legalnego stosowaniu pejotlu do celów religijnych w Stanach Zjednoczonych, a synkretyczna grupa religijna União Vegetal dopuszczona jest do legalnego stosowania ayahuaski w podobnych celach w Brazylii (Shanon, 2002). Najmocniejszy ze wszystkich psychedelików, półsyntetyczna pochodna sporyszu LSD, był początkowo uważany za środek, który wywołuje "modelową psychozę", lecz później LSD stosowane było sporadycznie w głębokiej psychoterapii i leczeniu alkoholizmu w latach 1950 i 1960 (Grinspoon i Bakalar, 1979; Grof, 2001). Zanim w większości krajów zdelegalizowano wszelkie stosowanie psychedelików, istniały dwa główne modele psychoterapii LSD: Psychoterapia "psycholityczna" aplikująca często niskie dawki LSD, by ułatwić wyłonienie materiału z nieświadomości osobniczej i bazowała na paradygmacie psychoanalitycznym, podczas gdy psychoterapia "psychedeliczna" wymierzała ograniczoną ilość wysokich dawek w celu wywołania transpersonalnego, mistycznego doznania, które miałoby długotrwałe wpływy transformujące na zachowanie (takie jak abstynencja alkoholowa u alkoholików). Jednakże, badanie kliniczne nad efektywnością LSD lub innych środków psychedelicznych dla celów psychoterapeutycznych było ogólnie dotknięte ubogim projektem badawczym (Ludwig, 1970).

W jedynym opublikowanym, kontrolowanym eksperymencie nad duchowym potencjałem psychedelików u ludzi, Pahnke (1966) przetestował twierdzenia, że psychedeliki są w stanie wywołać doświadczenia religijne. W bostońskiej kaplicy w Wielki Piątek, dragowo naïwnym studentom teologii podano albo wysoką dawkę psilocybiny albo aktywne placebo w sposób podwójnie zaślepiony. Większość badanych w grupie psilocybinowej sprawozdała gruntowne wglądy duchowe o transformujących skutkach, które utrzymywały się przez dekady, zgodnie z badaniem uzupełniającym Doblina (1991). Jednakże, jeden badany, który otrzymał psilocybinę, doznał podczas eksperymentu reakcji psychotycznej, uwydatniając jedno z głównych ryzyk stosowania dragów psychedelicznych. Mimo że psychedeliki nie są uzależniające, a częste stosowanie jest rzadkie z powodu intensywności efektów (Grinspoon & Bakalar, 1979), dragi te mogą być niebezpieczne ze względu na nieprzewidywalne i przytłaczające zmiany psychiczne, które mogą wywołać. Czas spowalnia lub stoi w miejscu, w wyobraźni rozwijają się olśniewająco kolorowe wizje, a emocje mogą wahać się od przerażenia i paniki do ekstazy duchowej i transcendencji. Normalna rzeczywistość może pozostać daleko w tyle, gdy użytkownik zdaje się wkraczać w kolejny wymiar, i nie rzadkie są doświadczenia bliskie śmierci. Użytkownicy często twierdzą, że podczas wysokodawkowego doświadczenia psychedelicznego napotkali Boga, że zlali się z Kosmosem i zaznali śmierci i odrodzenia.

Raporty pewnych użytkowników przypominają klasyczne buddyjskie lub hinduskie opisy samorealizacji lub oświecenia (Grinspoon i Bakalar, 1979; Horgan, 2003; Watts, 1965). Mówi się, że to mistyczne doznanie ma aspekt uniwersalny, który przekracza kontekst kulturowy i może powodować w użytkowniku trwałe i głębokie zmiany (lecz zobacz krytyczne omówienie tego twierdzenia w Horgan, 2003). Jeśli leki psychedeliczne mogą czasem wywołać doświadczenia mistyczne, jak często się twierdzi, wówczas wartości i przekonania psychedelicznych użytkowników powinny różnić się w kluczowych aspektach od udzielanych przez użytkowników innych dragów zakazanych takich jak marihuana, amfetaminy lub heroina, jak również tych udzielanych przez nieużytkowników dragów nielegalnych. Dalej, by być naprawdę uniwersalnymi, wartości i przekonania użytkowników psychedelicznych powinny przekraczać kontekst kulturowy. Niniejsze badanie rozpoznawcze przebadało te hipotezy poprzez porównanie użytkowników dragów psychedelicznych z użytkownikami nielegalnych dragów niepsychedelicznych (jako grupę kontrolną dla korelat wykorzystania dragów zakazanych w ogólności) i nieużytkowników dragów nielegalnych pod kątem wartości, przekonań, umiejętności radzenia sobie oraz empatii. Próbki pobrano z dwóch wyróżniających się kulturowo krajów, Izraela i Australii. Przewidzieliśmy, że pewne cechy użytkowników dragów psychedelicznych mogą odróżniać ich od pozostałych dwóch grup w tych dwóch różnych narodowościach. Oczekiwano, że wszystko, co niezależnie od podłoża kulturowego, odróżni użytkowników psychedelicznych od pozostałych grup, to przekonania mistyczne, takie jak jedność z Bogiem i wszechświatem, empatia (uznawana powszechnie za wynikającą z takich przekonań), wiara w swą zdolność do radzenia sobie ze stresem życia, oraz wartości życiowe, takie jak duchowość, kreatywność, pokora, troska o innych, oraz troska o środowisko. Oczekiwano również, że użytkownicy psychedeliczni będą mniej zainteresowani dobrobytem finansowym i osiągnięciem niż inne grupy, odzwierciedlając orientację o mniej materialistycznej wartości. Oczekiwano, że dwie wartości, przynależności i lojalności wobec grupy, będą wyższe u Izraelczyków niż u Australijczyków niezależnie od stosowania dragu, na podstawie przypuszczanej etnicznej/religijnej identyfikacji grupowej Izraelczyków.

Spis Tresci

Metoda

Badani

Łącznie w badaniach uczestniczyło 183 ochotników. Było 41 izraelskich i 47 australijskich użytkowników psychedelików (LSD, psilocybina, meskalina), 18 izraelskich i 11 australijskich użytkowników innych dragów nielegalnych (10 tylko marihuany, 17 marihuany + amfetamin, 1 tylko amfetamin, 1 marihuany + heroiny), którzy nigdy nie próbowali psychedelików, i 51 izraelskich i 15 australijskich pijących towarzysko stosujących drag niebezprawny. Średni wiek wynosił 35 lat (zakres 21-70 lat). Dla celów tego badania, uczestnicy zostali zaklasyfikowani jako użytkownicy psychedeliczni jeśli tylko poinformowali o odbyciu przynajmniej jednego przemożnego wysokodawkowego doświadczenia psychedelicznego. Było tak ponieważ niektórzy rekreacyjni użytkownicy dragów biorą dziś niskie dawki psychedelików (np. 50µ LSD, 1 g grzybów psilocybe) by zwiększyć uznanie dla muzyki i życia towarzyskiego w klubach dance lub na imprezach "rave". Gdyż jest mało prawdopodobne by niskodawkowe stosowanie psychedelików wywołało doznanie mistyczne, potencjalni uczestnicy, którzy tylko poinformowali o tego typu stosowaniu psychedelików zostali wykluczeni z badania. Z podobnych powodów, stosowanie marihuany lub "entaktogenów" takich jak MDMA (Ekstaza) lub MDE, które uważane są czasem za łagodne psychedeliki, nie było wystarczające do zaklasyfikowania do grupy użytkowników psychedelicznych. Stosowanie dysocjantów takich jak ketamina lub PCP podobnie nie kwalifikowało do stosowania psychedelików w kontekście niniejszego badania, gdyż "psychedeliczna" kategoria była zachowawczo ograniczona do "klasycznych" halucynogenów agonistów serotonergicznych - dragów najczęściej cytowanych jako zdolnych do wywoływania doznań mistycznych. Badanie to zostało zatwierdzone przez Komisję ds. Etyki Badań Uniwersytetu Bonda i zostało ufundowane subwencją Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies (MAPS).

Spis Tresci

Materiały

Kwestionariusz Stosowania Dragu (DUQ - Drug Use Questionnaire; Barker i Lyvers, 2002). DUQ ocenia osobistą historią stosowania alkoholu i nielegalnych dragów takich jak konopie/marihuana, MDMA/Ekstaza, kokaina, amfetaminy, heroina/opiaty, i psychedeliki (LSD, psilocybina, meskalina), jak również informację demograficzną. Dodano krótką część jakościową pytającą czy użytkownik psychedeliku kiedykolwiek miał przemożne lub dojmujące wysokodawkowe doznanie psychedeliczne; odpowiedź twierdząca była konieczna dla włączenia do grupy użytkowników psychedelicznych (zobacz powyżej).

Inwentarz wartości życiowych (Life Values Inventory - LVI; Brown i Grace, 1996). Ilościowa część LVI zastosowana w tym badaniu mierzy 14 wartości życiowych przy pomocy 42 pozycji oceniających znaczenie czyjegoś życia na cztero punktowych skalach Likerta. Dla celów niniejszego badania przeanalizowanych zostało jedynie 9 z 14 wartości gdyż zostały uznane za najbardziej związane z doznaniem psychedelicznym i/lub z kulturowymi różnicami między Izraelem i Australią: Duchowość, Troska o Środowisko, Troska o Innych, Dobrobyt Finansowy, Kreatywność, Przynależność, Lojalność wobec Rodziny lub Grupy, Osiągnięcia, oraz, Pokora.

Skala Tendencji Emocjonalno Empatycznej (EETS - Emotional Empathic Tendency Scale) (Mehrabian, 1994). EETS mierzy postrzeganą umiejętność do rozpoznawania i odczuwania emocji innych, stosując 33 pozycje oceniane na pięciopunktowej skali Likerta.

Kwestionariusz przekonań mistycznych (MBQ - Mystical Beliefs Questionnaire), na podstawie Profilu Doznania Szczytowego, Pahnke'go (1966), MBQ jest 21 pozycjową skalą opracowaną dla niniejszego badania. Pięciopunktowe skale Likerta stosowane są do oceny przekonań mistycznych takich jak dusza uniwersalna, jedność wszystkich rzeczy, brak lęku przed śmiercią, iluzoryczna natura fizycznej egzystencji, istnienie transcendentalnej rzeczywistości, oraz jedność z Bogiem, naturą i wszechświatem. Współczynnik alfa Cronbach'a wynosił w tym badaniu 0,94, wskazując na wysoką wewnętrzną spójność tego eksploracyjnego pomiaru.

Skala Poczucia Spójności - (SOCS - Sense of Coherence Scale; Antonovsky, 1987). SOCS mierzy subiektywną zdolność radzenia sobie pod względem przekonania, że stresujące wydarzenia są zrozumiałe, i że posiada się zasoby potrzebne do radzenia sobie z nimi. Oczekiwaliśmy, że użytkownicy psychedelików punktowaliby wyżej na tej skali niż inne grupy, w wyniku przypuszczalnego buforowego działania perspektywy mistycznej lub duchowej na stres. Istnieje 29 pozycji ocenianych na siedmiopunktowej skali Likerta.

Procedura

Uczestnicy zostali wyrekrutowani plakatami na obszarach kontrkulturowych, uczęszczanych przez członków grup kontrkulturowych i użytkowników dragów oraz słownie (metoda kuli śnieżnej) w Izraelu (Tel Aviv, Haifa, Jerozolima) oraz w Australii (Nimbin, Byron Bay, Melbourne, Gold Coast). Osoby zainteresowane skontaktowały się z badaczem, który wysłał im pakiet kwestionariuszy i zaadresowaną do siebie kopertę ze znaczkiem w celu odesłania wypełnionych formularzy. Z 212 pakietów wstępnie zwróconych, 14 odrzucono jako niekompletne, a 22 odrzucono, ponieważ mimo iż psychedeliczne stosowanie zostało odnotowane respondent zaprzeczył posiadania kiedykolwiek obezwładniającego lub wysokodawkowego doświadczenia.

Wyniki

Wstępne przegadanie grup ujawniło różnice w składzie płci i wieku. Istniał istotny związek między grupą dragową a płcią, X² (2, N=183)=10,15, p=0,006. W grupie psychedelicznej było względnie więcej mężczyzn (51 mężczyzn, 37 kobiet) w porównaniu z użytkownikami z grupy innych dragów nielegalnych (9 mężczyzn, 20 kobiet) i grupy nieużytkowników (24 mężczyzn, 42 kobiety). Istniały również grupowe różnice w wieku, F(2, 178)=4,21, p=0,016. Po-test HSD Tukeya (p<0,05) ujawnił, że grupa użytkowników nielegalnych dragów niepsychedelicznych była przeciętnie młodsza (M=30 lat) niż grupa psychedeliczna (M=36 lat) i grupa nieużytkowników (M=38 lat). Dlatego we wszystkich sprawozdanych poniżej analizach wiek i płeć były zastosowane jako zmienne.

Przekonania mistyczne

Dwuczynnikowa (grupa dragowa x narodowość) analiza kowariancji (ANCOVA) wykazała istotny wpływ grupy dragowej na MBQ, F(2,171)=73,33, p=0,000. Jak przewidziano, użytkownicy dragów psychedelicznych punktowali znacznie wyżej na MBQ (M=64,22) niż użytkownicy nielegalnych dragów niepsychedelicznych (M=34,84) i nieużytkownicy (M=34,05), jak ujawniły parowe porównania, stosujące korekcję Bonferroniego. Nie było różnicy MBQ między Izraelczykami a Australijczykami, i żadnej interakcji.

Wartości życiowe

MANCOVA wykazała całościowy wieloczynnikowy wpływ narodowości na LVI, F(9,164)=2,51; p=0,01. Jednoczynnikowe analizy były istotne dla Przynależności F(1,172)=6,70; p=0,01, Pokory F(1,172)=5,72; p=0,02, oraz Lojalności wobec Rodziny lub Grupy F(1,172)=5,82; p=0,02. Izraelczycy punktowali znacznie wyżej dla Przynależności (M=10,80) niż Australijczycy (M=9,59). Izraelczycy oceniali również wyżej wartość Pokory (M=9,59) niż Australijczycy (M=8,71). Dodatkowo, Izraelczycy punktowali wyżej dla Lojalności wobec Rodziny lub Grupy (M=10,80) niż Australijczycy (M=9,74). Wystąpił całościowy wieloczynnikowy wpływ grupy lekowej na LVI, F(18,328)=4,73; p=0,000. Analizy jednoczynnikowe ujawniły istotne efekty grupy lekowej na Duchowości F(2,172)=21,29; p=0,000; Trosce o Środowisko F(2,172)=7,72; p=0,001; Trosce o Innych F(2,172)=7,04; p=0,001; Kreatywności F(2,172)=3,42; p=0,03; oraz na Dobrobycie Finansowym F(2,172)=7,35; p=0,001. Porównania parowe stosujące, korekcję Bonferroniego ujawniły, że użytkownicy psychedelików punktowali znacznie wyżej na Duchowości i Trosce o Innych, a niżej na wartości Dobrobytu Finansowego, niż inne grupy (patrz Tabela 1). Użytkownicy psychedelików punktowali również znacznie wyżej niż użytkownicy innych dragów nielegalnych na Trosce o Środowisko i Kreatywności, lecz tylko nieznacznie wyżej (p<0,10) na tych wartościach niż nieużytkownicy (Patrz Tabela 1).

Tabela 1. Wartości życiowe użytkowników dragów psychedelicznych w porównaniu do użytkowników nielegalnych dragów niepsychedelicznych i nieużytkowników dragów nielegalnych.
Wartość życiowa	Użytkownicy
	Psychedelików	Innych dragów	Nieużytkownicy
Duchowość	12,15	7,59	9,28
Środowisko	12,16	10,24	11,40
Troska o innych	12,25	11,38	11,58
Kreatywność	11,97	10,59	10,97
Finansowy dobrobyt	8,68	10,38	10,92

Empatia

ANCOVA wykazała istotne wpływy czynnika płci F(1,172)=62,12; p=0,000 oraz grupy dragowej F(2,172)=14,99; p=0,000 na empatię emocjonalną, co zmierzono EETS. Jak oczekiwano, w oparciu o przeszłe badania, kobiety ogólnie punktowały wyżej na empatii emocjonalnej (M=45,87) niż mężczyźni (M=24,96). Zgodnie z porównaniami parowymi stosującymi korekcję Bonferroniego, użytkownicy psychedelików punktowali nie-znacznie wyżej (M=44,92) na empatii niż użytkownicy innych dragów nielegalnych (M=36,53), z obiema grupami użytkowników dragów punktującymi znacznie wyżej niż nieużytkownicy (M=24,42). Nie było wpływu narodowości i nie było interakcji.

Umiejętność radzenia sobie

Całkowite wyniki SOC zostały poddane dwuczynnikowej (grupa dragowa x narodowość) ANCOVA. Główny wpływ grupy dragowej był istotny F(2,173)=6,47; p=0,002. Post-test (Bonferroniego) ukazał, że użytkownicy nielegalnych dragów niepsychedelicznych punktowali znacznie niżej na SOC (M=116,78) niż zarówno użytkownicy psychedelików (M=133,73) jak i nieużytkownicy (M=130,88). Ani główny wpływ narodowości ani interakcja nie były istotne.

Omówienie

Wnioski, choć wstępne w wyniku samowybieralnej natury próbek, były w dużej mierze spójne z przewidywaniami bazującymi na poglądzie, że wielu użytkowników dragów psychedelicznych przeszło mistyczne lub transcendentalne doświadczenie, które doprowadziło do głównych zmian w orientacji. Niezależnie od kultury pochodzenia, użytkownicy dragów psychedelicznych punktowali znacznie wyżej niż użytkownicy innych nielegalnych dragów i nieużytkownicy, dla przekonań mistycznych takich jak jedność z Bogiem i wszechświatem, iluzoryczna natura fizycznej egzystencji, oraz obecność rzeczywistości transcendentalnej. Użytkownicy psychedeliczni punktowali również wyżej na empatii emocjonalnej niż inne grupy, choć istotne było jedynie porównanie z nieużytkownikami. Wyższy średni wynik empatii użytkowników psychedelicznych był spójny z przewidywaniami bazującymi na jakościach współczucia przypisywanych tym, którzy mieli doświadczenia oświecenia zgodnie z tradycjami mistycznymi Buddyzmu i Hinduizmu. Niemniej jednak, twierdzenia takie powinny być łagodzone faktem, że jak zauważył Horgan (2003), z kontrkultury nie wyłonili się jeszcze żadni "święci psychedeliczni". Wartości życiowe, które mówi się, że naturalnie wynikają z doznania mistycznego - duchowość i troska o innych - zostały ocenione znacznie wyżej przez użytkowników psychedelicznych niż przez obie pozostałe grupy, a troska o środowisko oraz kreatywność były punktowane znacznie wyżej przez użytkowników psychedelicznych niż przez użytkowników innych dragów nielegalnych. Wartość dobrobytu finansowego została oceniona znacznie niżej przez użytkowników psychedelicznych niż przez inne grupy, wskazując na mniej materialistyczną orientację u użytkowników psychedelicznych. Jednakże, wbrew przewidywaniom, różnice nie zostały stwierdzone dla wartości pokory lub osiągnięć między użytkownikami psychedelicznymi i innymi grupami. Użytkownicy nielegalnych dragów niepsychedelicznych takich jak marihuana i amfetamina oceniali na SOC, pomiar wiary we własną umiejętność radzenia sobie ze stresem życiowym, znacznie niżej niż zarówno użytkownicy psychedelików jak i nieużytkownicy dragów nielegalnych. Sugeruje to, że w przeciwieństwie do stosowania dragu psychedelicznego, stosowanie nielegalnego dragu niepsychedelicznego może być po części motywowane eskapizmem lub próbą radzenia sobie ze stresem. Stosowanie takich dragów może ewentualnie osłabić subiektywną umiejętność radzenia sobie u niektórych użytkowników.

Pytaniem, które naturalnie powstaje z obecnych wniosków jest to, czy powyższe cechy użytkowników dragów psychedelicznych poprzedzały stosowanie psychedelików, czy wynikały z tego stosowania. Ci, którzy zdecydowali się wziąć drag psychedeliczny mogą w niektórych przypadkach robić to jako część osobistego poszukiwania duchowego, bazując na reputacji, jaką mają takie dragi przy wywoływaniu doświadczeń mistycznych; tak więc tendencja do popierania bardziej duchowych, mniej materialistycznych wartości może poprzedzać użycie psychedelików. Jednakże, niniejsze wyniki są generalnie spójne z wcześniejszymi wnioskami Pahnke'go (1966) i Doblina (1991) odnośnie gruntownego i trwałego wpływu duchowego doznania psychedelicznego. Najbardziej prawdopodobna możliwość, w naszej interpretacji, to że na cechy charakterystyczne użytkowników dragów psychedelicznych, zaobserwowane w niniejszym badaniu, mogły wpłynąć zarówno czynniki przed-dragowe jak i psychedeliczne efekty dragu. To jest, ludzie przy poszukiwaniu duchowym mogą być bardziej skłonni stosować psychedeliki jako część tego poszukiwania, lecz ponadto, same dragi mogą mieć przy okazji potężny wpływ na wartości i duchowość, nawet u tych, którzy początkowo nie wzięli psychedelików w celach duchowych. Niniejsze wnioski sugerują również, zgodnie z twierdzeniem o uniwersalnym aspekcie psychedeliczno mistycznych doświadczeń, że wpływ dragów psychedelicznych na wartości życiowe i duchowość użytkowników dragu w Izraelu i Australii mogą być ważniejsze niż różnice kulturowe między tymi dwoma krajami. Jak przewidziano, Izraelczycy ogólnie punktowali wyżej dla Przynależności oraz Lojalności wobec Grupy niż Australijczycy, lecz również dla wartości Pokory, co nie zostało przewidziane.

Ostatnimi laty "renesans psychedeliczny" zdaje się w toku, zarówno na poziomie społecznym jak i pod względem odnowionego zainteresowania naukowego tymi niezwykłymi związkami. W latach 1960, psychedeliki były uznawane przez wielu za cudowne leki z potencjałem do pozytywnego transformowania osób i społeczności. Lecz zaistniałe kontrowersje i problemy związane z niekontrolowanym stosowaniem szybko doprowadziły do zdelegalizowania psychedelików i do zaprzestania badań naukowych nad ich klinicznym i duchowym potencjałem. Biorąc pod uwagę niedawne nasilenie zainteresowania naukowego, oraz rządową aprobatę ograniczonych badań efektów psychedelicznych na ludziach (np. Strassman, 2001), w nadchodzących latach wyłoni się najprawdopodobniej mniej histeryczna ocena psychedelików.

Odnośniki

1. Antonovsky, A. (1987). Unravelling the mystery of health: How people manage stress and stay well. San Francisco: Jossey-Bass.
2. Bakalar, J.B. (1985, Fall). Social and intellectual attitudes toward drug-induced religious experience. Journal of Humanistic Psychology, 24, 45-66.
3. Barker, B., & Lyvers, M. (2002). Neuropsychological performance in human ecstasy users: A test of the serotonin neurotoxicity hypothesis. Presented at the 2002 Convention of the Australian Psychological Society, Gold Coast, Qld., September 2002.
4. Crace, R.K., & Brown, D. (1996). Life values inventory. Ann Arbor, MI: Aviat.
5. Doblin, R. (1991). Pahnke's "Good Friday Experiment": A long-term follow-up and methodological critique. Journal of Transpersonal Psychology, 23 (1), 1-28.
6. Grinspoon, L., & & Bakalar, J.B. (1979). Psychedelic drugs reconsidered. New York: Basic Books.
7. Grof, S. (2001). LSD psychotherapy (3rd edition). Sarasota, FL: MAPS.
8. Hasler, F. , Grimberg, U., Benz, MA., Huber, T., & Vollenweider, F.X. (2004). Acute psychological and physiological effects of psilocybin in healthy humans: A double-blind, placebo-controlled dose-effect study. Psychopharmacology (Berlin), 172, 145-156.
9. Hofmann, A. (1983). LSD: My problem child. Los Angeles: Tarcher.
10. Horgan, J. (2003). Rational mysticism: Dispatches from the border between science and spirituality. Boston: Houghton Mifflin.
11. Huxley, A. (1956). The doors of perception/Heaven and hell. New York: Harper.
12. Leary, T. (1965). The religious experience: Its production and interpretation. In G.M. Weil, R. Metzner & T. Leary (Eds.), The psychedelic reader (pp. 191-216). Secaucus, NJ: Citadel Press.
13. Ludwig, A.M. (1970). LSD treatment in alcoholism. In J.R. Gamage & E.L. Zerkin (Eds.), Hallucinogenic drug research: Impact on science and society. Beloit, WI: Stash Press.
14. Maslow, A. (1964). Religions, values and peak experiences. New York: Viking Press.
15. Mehrabian, A. (1994). Manual for the Emotional Empathic Tendency Scale (EETS). Available from Albert Mehrabian, 1130 Alta Mesa Road, Monterey, CA 93940.
16. Pahnke, W. (1966). The contribution of the psychology of religion to the therapeutic use of psychedelic substances. In Abramson, H. (Ed.), The use of LSD in psychotherapy and alcoholism (pp. 629-49). NY: Bobbs-Merrill.
17. Shanon, B. (2003). The antipodes of the mind: Charting the phenomenology of the ayahuasca experience. Oxford: Oxford University Press.
18. Strassman, R. (2001). DMT: The spirit molecule. Rochester, VT: Park Street Press.
19. Watts, A. (1965). The joyous cosmology. New York: Random House.